موضوعات حقوقی

تعریف چک الکترونیکی

چک الکترونیکی در واقع یکی از شیوه های پرداخت الکترونیکی است که به دو نوع چک اصیل الکترونیکی و چک جایگزین الکترونیکی تقسیم می شود.

چک اصیل الکترونیکی: چک اصیل الکترونیکی در واقع گونه ای از اسناد تجاری الکترونیکی است که با استفاده از اینترنت، به صورت تمام الکترونیک طراحی گردد و علاوه بر دارا بودن تمام خصوصیات چک کاغذی. فاقد معایب و مشکلات آن بوده و در صدور آن تمام خلل های امنیتی پوشش داده شود.

نکته: روش های دیگری برای صدور چک الکترونیکی وجود دارد، البته ان ها به معنی واقعی کامه الکترونیکی نیستند ولی تحت مقررات مربوط به آن قرار میگیرند.

برای مثال روش هایی مثل اسکن کردن چک سنتی زیرمجموعه این دست چک ها قرار میگیرد و از آن به عنوان جایگزینی برای چک الکترونیکی یاد می‌شود.

نحوه استفاده از چک های الکترونیکی

این چک ها اغلب برای معاملات b2b استفاده می شود، آنجایی که دو تاجر برای انتقال یک کالا با هم به نتیجه می‌رسند و برای پرداخت مبلغ از این چک ها استفاده می‌کنند. در اصل این چک ها از به عرضه کننده ارسال و او با اضافه کردن امضای الکترونیکی خود آن را ظهر نویسی می کند و آن را به بانک خود ارسال می کند.

قوانین و بایدهای صدور چک در این چک ها نیز باید به طور کامل رعایت شود. این چک ها البته از مزایای ویژه ای همچون رمزنگاری کلید عمومی، امضای دیجیتال، رمزگذاری، احراز هویت، مجاز شناسی، امنیت محرمانه، جلوگیری از انتقال دوباره و … برخوردارند.

چک الکترونیکی چگونه اعتبار می یابد؟

چک الکترونیکی فقط در صورتی می‌تواند از مزایا و ضوابط قانونی چک عادی بهره مند شود که دارای شرایطی باشد.

اول آنکه قانون گذار باید چنین چکی را به رسمیت بشناسد ( در کشور ما چک الکترونیکی داده پیام محسوب شده و دارای ارزش قضایی و حقوقی می‌باشد و هیچ خلاء قانونی برای اعتبار بخشی به آن در عوض چک سنتی وجود ندارد.)

اما به طور کلی چک باید دارای شرایط زیر باشد:

۱ـ قانون گذار چک را به رسمیت بشناسد که طبق آنچه گفته شد در کشور ما این مورد مرتفع شده است و در لایحه قانون تجارت که مجلس شورای اسلامی در سال ۹۱ با آن موافقت نمود، اسناد تجارت الکترونیک دارای اعتبار می‌باشند.

۲ـ محال علیه چک الکترونیکی باید بانک باشد؛ چراکه قوانین و مقررات مربوط به چک سنتی باید عینا در چک الکترونیکی نیز رعایت بشود.

چک الکترونیکی چطور پرداخت می‌شود؟

برای ایجاد سیستم چک الکترونیکی مطمئن باید مواردی مهم در نظر گرفته شود؛ یکی از این موارد این است که پرداخت کننده، گیرنده و همچنین بانک باید دارای گواهی دیجیتال و کلید دو جزئی باشند.
البته هر دو طرف گیرنده و صادر کننده چک دارای کلید عمومی هستند و جدا از آن یک کلید خصوصی نیز دارند که طرفین از آن بی اطلاع می‌باشند.

از آنجاکه این نوع چک ها اغلب برای تجارت استفاده می‌شود پس حاوی اطلاعات مهم و همچنین مبالغ بالا می‌باشد، ازینرو چک باید به شکل مطمئن صادر شود، در خصوص این موضوع لازم به ذکر است که برای صدور چک الکترونیکی مطمئن، معمولا گواهی الکترونیکی نیز لازم است که این گواهی عبارت است از داده های الکترونیکی که شامل اطلاعات صادرکننده گواهی، مالک گواهی، تاریخ صدور، انقضای کلید عمومی مالک و همچنین یک شماره سریال است که توسط مرکز میانی تولید شده است به طوری که هر شخص می‌تواند به صحت ارتباط بین کلید عمومی و مالک آن اعتماد کند.

در صورتی که فروشنده یا دریافت کننده چک الکترونیکی، تمایل به ظهرنویسی چک داشته باشد. بانک حساب خریدار را به اندازه وجه مندرج در چک مسدود می‌کند. در اغلب سیستم های چک الکترونیکی، چنانچه وجهی در حساب وجود نداشته باشد، سامانه از صدور چک خودداری می‌کند و این موضوع یک ویژگی بسیار مهم و جالب دارد و آن کاهش صدور چک های بی محل می‌باشد.

مراحل پرداخت چک الکترونیکی به طور خلاصه:

• مشتری یک چک الکترونیکی در سیسام خود می‌نویسد.
• مشتری چک الکترونیکی را امضا می‌کند.
• چک به سایت نفر دوم ارسال می‌شود.چک
• نفر دوم پس از دریافت چک، امضا آن را بررسی و ظهر نویسی می‌کند.
• چک ظهرنویسی شده و بانک طرف قرار داد با نفر دوم فرستاده می‌شود.
• بانک امضا را تایید کرده و وجه را به حساب نفر دوم واریز می‌کند.
• چک الکترونیکی از بانک نفر دوم به بانک مشتری فرستاده شده و در آنجا تسویه می‌شود.

جمع بندی

چک الکترونیکی یکی از مطمئن ترین و بهترین روش های خرید و فروش مخصوصا در معاملات تجاری می‌باشد. ویژگی های قابل قبول همچون سهولت دریافت و پرداخت، کاهش احتمال کلاهبرداری و … از جمله مواردی است که موجب شده بسیاری از افراد که برای مبادلات خود نیاز به صدور و یا وصول چک داشته باشند، به این چک های الکترونیکی تمایل پیدا کنند.

مشاوره در حوزه چک با وکلای چک گروه اهوپای به صورت رایگان

تعریف چک الکترونیکی

چک الکترونیکی در واقع یکی از شیوه های پرداخت الکترونیکی است که به دو نوع چک اصیل الکترونیکی و چک جایگزین الکترونیکی تقسیم می شود.

چک اصیل الکترونیکی: چک اصیل الکترونیکی در واقع گونه ای از اسناد تجاری الکترونیکی است که با استفاده از اینترنت، به صورت تمام الکترونیک طراحی گردد و علاوه بر دارا بودن تمام خصوصیات چک کاغذی. فاقد معایب و مشکلات آن بوده و در صدور آن تمام خلل های امنیتی پوشش داده شود.

نکته: روش های دیگری برای صدور چک الکترونیکی وجود دارد، البته ان ها به معنی واقعی کامه الکترونیکی نیستند ولی تحت مقررات مربوط به آن قرار میگیرند.

برای مثال روش هایی مثل اسکن کردن چک سنتی زیرمجموعه این دست چک ها قرار میگیرد و از آن به عنوان جایگزینی برای چک الکترونیکی یاد می‌شود.

نحوه استفاده از چک های الکترونیکی

این چک ها اغلب برای معاملات b2b استفاده می شود، آنجایی که دو تاجر برای انتقال یک کالا با هم به نتیجه می‌رسند و برای پرداخت مبلغ از این چک ها استفاده می‌کنند. در اصل این چک ها از به عرضه کننده ارسال و او با اضافه کردن امضای الکترونیکی خود آن را ظهر نویسی می کند و آن را به بانک خود ارسال می کند.

قوانین و بایدهای صدور چک در این چک ها نیز باید به طور کامل رعایت شود. این چک ها البته از مزایای ویژه ای همچون رمزنگاری کلید عمومی، امضای دیجیتال، رمزگذاری، احراز هویت، مجاز شناسی، امنیت محرمانه، جلوگیری از انتقال دوباره و … برخوردارند.

چک الکترونیکی چگونه اعتبار می یابد؟

چک الکترونیکی فقط در صورتی می‌تواند از مزایا و ضوابط قانونی چک عادی بهره مند شود که دارای شرایطی باشد.

اول آنکه قانون گذار باید چنین چکی را به رسمیت بشناسد ( در کشور ما چک الکترونیکی داده پیام محسوب شده و دارای ارزش قضایی و حقوقی می‌باشد و هیچ خلاء قانونی برای اعتبار بخشی به آن در عوض چک سنتی وجود ندارد.)

اما به طور کلی چک باید دارای شرایط زیر باشد:

۱ـ قانون گذار چک را به رسمیت بشناسد که طبق آنچه گفته شد در کشور ما این مورد مرتفع شده است و در لایحه قانون تجارت که مجلس شورای اسلامی در سال ۹۱ با آن موافقت نمود، اسناد تجارت الکترونیک دارای اعتبار می‌باشند.

۲ـ محال علیه چک الکترونیکی باید بانک باشد؛ چراکه قوانین و مقررات مربوط به چک سنتی باید عینا در چک الکترونیکی نیز رعایت بشود.

چک الکترونیکی چطور پرداخت می‌شود؟

برای ایجاد سیستم چک الکترونیکی مطمئن باید مواردی مهم در نظر گرفته شود؛ یکی از این موارد این است که پرداخت کننده، گیرنده و همچنین بانک باید دارای گواهی دیجیتال و کلید دو جزئی باشند.
البته هر دو طرف گیرنده و صادر کننده چک دارای کلید عمومی هستند و جدا از آن یک کلید خصوصی نیز دارند که طرفین از آن بی اطلاع می‌باشند.

از آنجاکه این نوع چک ها اغلب برای تجارت استفاده می‌شود پس حاوی اطلاعات مهم و همچنین مبالغ بالا می‌باشد، ازینرو چک باید به شکل مطمئن صادر شود، در خصوص این موضوع لازم به ذکر است که برای صدور چک الکترونیکی مطمئن، معمولا گواهی الکترونیکی نیز لازم است که این گواهی عبارت است از داده های الکترونیکی که شامل اطلاعات صادرکننده گواهی، مالک گواهی، تاریخ صدور، انقضای کلید عمومی مالک و همچنین یک شماره سریال است که توسط مرکز میانی تولید شده است به طوری که هر شخص می‌تواند به صحت ارتباط بین کلید عمومی و مالک آن اعتماد کند.

در صورتی که فروشنده یا دریافت کننده چک الکترونیکی، تمایل به ظهرنویسی چک داشته باشد. بانک حساب خریدار را به اندازه وجه مندرج در چک مسدود می‌کند. در اغلب سیستم های چک الکترونیکی، چنانچه وجهی در حساب وجود نداشته باشد، سامانه از صدور چک خودداری می‌کند و این موضوع یک ویژگی بسیار مهم و جالب دارد و آن کاهش صدور چک های بی محل می‌باشد.

مراحل پرداخت چک الکترونیکی به طور خلاصه:

• مشتری یک چک الکترونیکی در سیسام خود می‌نویسد.
• مشتری چک الکترونیکی را امضا می‌کند.
• چک به سایت نفر دوم ارسال می‌شود.چک
• نفر دوم پس از دریافت چک، امضا آن را بررسی و ظهر نویسی می‌کند.
• چک ظهرنویسی شده و بانک طرف قرار داد با نفر دوم فرستاده می‌شود.
• بانک امضا را تایید کرده و وجه را به حساب نفر دوم واریز می‌کند.
• چک الکترونیکی از بانک نفر دوم به بانک مشتری فرستاده شده و در آنجا تسویه می‌شود.

جمع بندی

چک الکترونیکی یکی از مطمئن ترین و بهترین روش های خرید و فروش مخصوصا در معاملات تجاری می‌باشد. ویژگی های قابل قبول همچون سهولت دریافت و پرداخت، کاهش احتمال کلاهبرداری و … از جمله مواردی است که موجب شده بسیاری از افراد که برای مبادلات خود نیاز به صدور و یا وصول چک داشته باشند، به این چک های الکترونیکی تمایل پیدا کنند.

مشاوره در حوزه چک با وکلای چک گروه اهوپای به صورت رایگان