کلاهبرداری از نگاه قانون چیست و چه مصادیقی دارد؟ (راهنمای جامع)
نکته جالب این است که بسیاری از جرایمی که در بین مردم به عنوان کلاهبرداری مطرح میشود از دید قانون کلاهبرداری نیست و در مواردی حتی شاید جرم انگاری نیز نشود.
مبنای قانونی کلاهبرداری قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری میباشد.
آنچه در این مقاله مطالعه خواهید فرمود:
۱) ماده قانونی جرم کلاهبرداری
۲) تعریف ساده جرم کلاهبرداری
۳) مصادیق جرم کلاهبرداری
۴) مجازات جرم کلاهبرداری طبق قانون
۵) جمع بندی
۱) ماده قانونی جرم کلاهبرداری
طبق ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری هرکس از راه حیله و تقلب مردم را از به داشتن اموال و یا اختیارات واهی و دروغین فریب دهد (وجود شرکتها، مؤسسات و کارخانهها)، از حوادث و اتفاقات غیر واقع بترساند، به امور غیرواقع امیدوار کند و یا با اسم و عنوان جعلی با استفاده از وسایل و اسباب فوق؛ اموال، اسناد، حوالجات، قبوض، مفاصا حساب (تسویه حساب با بیمه تامین اجتماعی) و … را تحصیل و ازین طریق کسب درامد و مال کند کلاهبردار میباشد.
نکته: قانون گذار مصادیق کلاهبرداری را در این ماده بیان نموده است اما نمیتوان از این ماده قانونی به عنوان تعریف کلاهبرداری یاد کرد چرا که ابهامات زیادی با خود به همراه دارد.
با تفسیر ماده یک قانون فوق اگر بخواهیم به زبان ساده جرم کلاهبرداری را برای شما تشریح کنیم، کلاهبرداری عبارت است از:
استفاده از وسایل و یا روش های متقلبانه برای فریب دادن افراد و بردن اموال آنها.
۳) مصادیق جرم کلاهبرداری
الف) فریب دادن مردم به وجود شرکتها، مؤسسات و کارخانهها (طبق ماده ۱ قانون):
برای مثال در دهه ۹۰ شمسی پرونده های کلاهبرداری بسیاری در دادگاه های کشور مورد بررسی قرار گرفت که در آن فردی با اجاره محلی به عنوان دفتر، استخدام منشی، استفاده از مهرها و اوراق شبه رسمی و تاسیس یک شرکت صوری مردم را فریب داده و بعد از تصرف اموال آن ها، متواری شده بود.
ب) فریب دادن مردم به داشتن اختیارات واهی است:
بیان اظهارات خلاف واقع چه به صورت شفاهی چه مکتوب در دادگاه به عنوان مدرکی دال بر کلاهبرداری سندیت ندارد، چرا که قانون گذار فرض این است که مردم با یک حرف ساده ولو دروغ نباید فریب بخورند.
برای مثال فردی به شما میگوید مهندس است، اگر این فرد مهندس واقعی نبوده باشد و صرفا شما با همین حرف چه به صورت کتبی و یا شفاهی به او اعتماد کرده باشید نمی توانید از این مورد به عنوان سندی از کلاهبرداری در دادگاه استفاده کنید.
اما اگر همین فرد دفترکار رسمی، مدرک و… داشته باشد که شما را کاملا فریب دهد، مشمول جرم کلاهبرداری قرار خواهد گرفت.
ج) امیدوار کردن به امور غیرواقع:
برای مثال رمالی، کف بینی و… از مصادیق کلاهبرداری می باشد جدا از آن ترساندن مردم به امور غیرواقع نیز در زمره کلاهبرداری قرار میگیرد.
د) اختیار اسم و عنوان جعلی
صرف گفتن دروغ دلیل محکمی در دادگاه برای اثبات جرم کلاهبرداری نمیباشد، بلکه فرد باید مدرک جعلی برای این کار درست کرده باشد و فرد دیگری را در پی رسیدن به اهداف خود فریب دهد.
مجازات کلاهبرداری در ایران در دسته مجازات های شدید قرار میگیرد .
طبق قانون اگر کلاهبرداری فردی در دادگاه اثبات شود، مجرم باید علاوه بر رد مال به مالباختگان، معادل این مال را به عنوان جریمه به دادگاه پرداخت کند و به یک تا هفت سال حبس نیز محکوم شود. (مدت زمان حبس بنا به میزان مال، سابقه فرد، عنوان جعل شده و … قابل تغییر می باشد.)
۵) جمع بندی
متاسفانه جرم کلاهبرداری در کشور ما به دلیل عوامل مختلف اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی همواره افراد زیادی را دچار آسیب های مالی جبران ناپذیری کرده است.
رواج مشاغل واسطه ای در کنار عدم آگاهی مردم از شروط و مبانی قانونی روابط حقوقی، مالی و معاملاتی زمینه را برای گسترش جرایم کلاهبرداری در کشور ما مهیا کرده است.
در این میان عدم فرهنگ مشاوره با وکلای خبره هنگام عقد قراردادها و معاملات مختلف این مشکل را به شکل قابل توجهی گسترش داده است.
گروه وکلای آهوپای در جهت گسترش فرهنگ مشاوره و کاهش جرایم معاملاتی و اقتصادی آماده ارائه مشاوره رایگان به شما عزیزان میباشد.